Profesorowie przed 1945 r.

Wilhelm Dilthey

(1833-1911)

Filozof.

Profesor w Bazylei, Kilonii, 1882-1905 na Uniwersytecie Wrocławskim, następnie w Berlinie. Publikował prace z zakresu etyki, teorii poznania, historii filozofii. Tematyką jego twórczości było teoriopoznawcze określenie podstaw nauk humanistycznych z wykorzystaniem metody hermeneutycznej i dialektycznej.

Okres wrocławski należy do najważniejszych w krystalizacji własnej teorii nauk humanistycznych. Istotną rolę odegrało tu spotkanie z P. Yorckiem von Wartenburgiem. Trwająca 20 lat korespondencja należy do najważniejszych dokumentów filozoficznych ostatnich dziesięcioleci XIX wieku. Do 1. połowy XX w. Dilthey był utożsamiany wyłącznie z nurtem „Lebensphilosophie”. Od lat 60. wraz ze wzrostem zainteresowania jego osbą, przedstawiany jest jako filozof wszechstronny - niemal renesansowy humanista, wnoszący poprzez sformułowaną przez siebie krytykę „rozumu historycznego” doniosły wkład w rozwój teorii nauk humanistycznych. Z jego nazwiskiem związany jest tzw. przełom antypozytywistyczny. Polska była pierwszym krajem, w którym zyskał uznanie (prace J. Kleinera, Z. Łempickiego, S. Brzozowskiego). Współczesnie poważne zasługi w popularyzacji myśli Diltheya położyli Z. Kuderowicz i E. Paczkowska-Łagowska.

Główne dzieła Diltheya: Einleitung in die Geisteswissenschaften (1883), Die Entstehung der Hermeneutik (1900), Der Aufbau der geschichtlichen Welt in den Geisteswissenschaften (1910), oraz prace o F. Schleiermacherze, G.W. Leibnitzu, romantykach i odkrycie „młodego” G.W.F. Hegla.